Hepimiz çılgın tüketim dünyasının birer üyesiyiz, dolayısı ile reklam dünyasının da bir şekilde içinde yer alıyoruz. Reklam dünyasını seviyor, ilgi gösteriyor, amatörce bile olsa gelişmeleri yorumlamaya çalışmaktan zevk alıyoruz. Peki hiç merak ettik mi, bu reklam dünyası Türkiye’de nerden başlamış, alanda yapılan ilkler neler olmuş diye? Bu soruları biraz cevaplandırabilmek ve reklam dünyasındaki ilkleri öğrenebilmek için bu yazıyı hazırladık. Keyifli okumalar, keyifli bilgilenmeler dileriz.
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de ilk reklamlar; tellallar, çığırtkanlar hatta pazarlarda tezgahtarlar aracılığıyla sesli olarak yapılmaya başlanmıştır. Öyle ki; şimdilerde de yaptığımız pazar alışverişlerinde sloganımsı tabirlere aşina olmayanımız yoktur sanırız. Daha sonralarda ise ekonomik ve teknolojik gelişmelere bağlı olarak cesaretle atılan birçok adım ile günümüzdeki seviyesine kadar yükselmiştir. Şu an bunu okuduğuna göre Türkiye’de reklam alanında yapılan ilk işleri de merak ettiğini düşünüyoruz. O halde bu listeyi birlikte inceleyebiliriz, gel peşimizden. 🙂
-İlk basın reklamı, 19.yy’da Ceride- i Havadis Gazetesi’nde yayınlanmış; 1860’lı yıllardan itibaren gazetelerin çoğalmasıyla ve halkın gazeteye para vererek alma ve okuma alışkanlığı edinmesiyle reklamların sayısı artmıştır.
-İlk reklam ajansı 1944 yılında kurulan Faal Reklam ajansıdır. Eli Acıman, Vitali Hakko ve Mario Began üç girişimci tarafından kurulan ajans, genelde Koç Şirketi’nin reklamlarını yapmış ve işleri geliştirmişlerdir. Aynı zamanda bu dönem, radyonun da popüler olmaya başlamasıyla ilk radyo reklamları, 1951 yıllarından itibaren yayınlanmaya başlamıştır.
-Televizyonun tüm dünyada ve Türkiye’de yaygınlaşmasıyla ilk reklam filmi, Güzel Sanatlar Akademisi profesörlerinden Vedat Ar’ın Filmar isimli firmasında 1949 yıllarında canlandırma resim çalışmalarıyla ortaya çıkmıştır. 1972 yılından itibaren televizyonun aktif olarak reklam almaya başlamasıyla Türkiye’de reklamcılık gelişimi hızlanmış ve reklamlar daha da yaygınlaşmaya başlamıştır.
-1971 yılında reklamcılar ilk kez örgütlenmeye başlamış ve Reklam Ajansları Birliği kurulmuştur.
-1970’lerde ilk siyasal reklamlar görülmeye başlamıştır. Reklam ajansları aracılığıyla siyasal partilerin reklam kampanyaları yürütülmeye başlamış reklamcılık sektörü böylece çok daha eğlenceli ve zengin hale gelmiştir.
Günümüze dönecek olursak teknolojik gelişmelerin çok yakından, kolayca takip edildiği bir Türkiye’de yaşıyoruz. Reklamcılık artık hemen hemen her alan değerlendirilerek icra ediliyor. Gazete, radyo, televizyon, billboardlar vs. ile birlikte özellikle İnternetin de yaygınlaşmasıyla reklamlar artık hayatımızın bir parçası haline gelmiştir. Heyecan verici bu yolculuk, Türkiye’de artık dünyadakiyle aynı hızda gelişip yenilik dolarak devam etmektedir.