Uzaktan erişim yoluyla farklı ağlara bağlanmayı sağlayan, bu anlamda kullanıcıların gizliğini garanti etme iddasında olan VPN (Virtual Private Network) uygulamalarını kullanmak ile ilgili tüketicilerin kafasında bir çok soru buluyor. VPN kullanmanın yasal olup olmadığından, VPN işleyişine ve en iyi VPN uygulamalarına kadar sizin için özetledik.
Virtual Private Network, VPN olarak bildiğimiz sanal özel ağlardır. Uzaktan erişim yoluyla farklı ağlara bağlanmayı sağlayan internet teknolojisi olarak kullanılır. VPN sanal bir ağ uzantısı olduğundan, VPN kullanarak ağa bağlanan bir cihaz, fiziksel olarak bağlıymış gibi o ağ üzerinden veri alışverişinde bulunabilir. Bu anlamda IPniz gizlenir. VPN, bağlantınızı güvenli hale getirir ve herhangi bir ağa bağlanırken bağlantınızı şifreleyerek kimliğinizin tespit edilememesini de sağlar. Aradaki iletişim kriptolu olduğu ve sörf yaparken nereye gittiğinizin çözülememesi sebebiyle ülkenizdeki yasaklı, kısıtlanmış sitelere veya IP’lere yine VPN tünelleri üzerinden erişim sağlayabilirsiniz.
Dünyada çok yaygın olarak kullanılan bu uygulamaların yasal olup olmadığına gelince, Dünya’da hali hazırda az sayıda ülkede kısıtlı – ya da yasa koyucu tarafından yasaklanmış olarak görünmektedir. Bu ülkeler -tahmin edeceğiniz üzere, başta Çin olmak üzere Rusya, BEA, Irak, İran, Beyaz Rusya, Umman: Türkiye’de bu listede kimi zaman bu uygulamaları kısıtlayan ülke olarak yer alıyor.
Türkiye’de yasal mı sorusunun cevabına gelince, cevap yasal, yani VPN kullandığınızdan dolayı bir suçlama yapılmıyor, ancak VPN kullanmanız ile yasadışı bir işlem yapıyorsanız, örneğin uyuşturucu satışı ya da şiddet çağrısı gibi bu durumda yaptığınız işler dolayısıyla suçlanacağınızı unutmamak gerekiyor. Bu anlamda VPN’i kullanmak değil, “neden” kullandığınız önemli olacaktır.
Peki insanlar neden VPN kullanmak istiyorlar?
Öncelikle, hükümet ya da yasa koyucuların yasakladığı kimi güncel bilgilere ulaşmak, basın ve bireysel özgürlüğün kullanılması için. Ülkemiz gibi sosyal medya bant daraltma yaşanan ülkelerde habere ulaşmak ya da sosyal medyayı izlemek üzere vpn en sık kullanılma yöntemlerinden biri. Öte yandan herhangi bir yasak durumu olmadan, kişisel gizliliğini korumak isteyen, internetin güvensiz ortamında kişisel bilgilerini korumak istemek de bir diğer vpn kullanım nedeni.
VPN’in zararları neler?
VPN uygulamaları -böyle göründüğünde- bireysel ve kurumsal koruma ve düşünce özgürlüğü için önemli bir araç gibi görünüyor. Ancak tehlikeleri de çok yüksek. Geçen günlerde Cumhuriyet Gazetesi’nde yazar Ecehan Ersöz bu konuyu kısaca özetlemişti. Ersöz, VPN’in tehlikeleri hakkında ise şu bilgileri verdi: “Özellikle ücretsiz sunulan VPN ağları kullanıcılar için büyük sorunlara yol açabilir. Siber saldırganların VPN altyapılarına yönelik tehditleri bulunuyor. Ücretsiz VPN’lerde merkezi bir sunucu alt yapısı olmadığından farkında olmadan bilgisayarınız hem kullanıcı hem sunucu olarak sisteme bağlanabilir. Buradaki tehlike bu hizmetten yararlanan bir dış kullanıcı olmanın yanında aynı zamanda VPN ağı içerisinde faaliyette de bulunmak anlamına geliyor. Yine önemli bir risk, bilgisayarın bu işleyiş için bir açık hedef haline gelmesidir ki cihazın yasal olmayan işlemler için veya kendi kimliklerini gizlemek için kullanmalarını sağlayabilir. Yine cihaza ait tüm donanımlara erişim sağlayabilirler.” Dolayısıyla, güvenliğinizi korumak ya da bilgiye ulaşmak için suça bulaşma riskiniz olduğunu unutmamak gerekiyor.
En iyi VPN uygulamaları neler?
Bu konuda en iyi yayınlardan biri olan ShiftDelete‘ye söz verebiliriz.
Ücretsiz VPN seçerken dikkat etmeniz gereken ilk kriter, doğrudan veya dolaylı yoldan abonelik maliyetlerinin olmamasıdır. Ayrıca VPN’lerin müşteri verilerini üçüncü taraflara satmaması da önemlidir. Listemizde en iyi ücretsiz VPN uygulamaları şu şekilde sıralandı:
- Proton VPN
- PrivadoVPN
- Windscribe
- TunnelBear
- Atlas VPN
Çağımızın güvenlik ve özgürlük arasında gidip gelen toplumsal sarkaçında VPNler iyi bir araç olurken, dikkatli kullanılması gerektiğini de unutmamak gerekiyor.