Bu hafta dijital dünyanın gündemi çok yoğundu. Yaşananların hiç kuşkusuz ön önemlisi 28 Ekim’de duyurusu yapılan Facebook isim değişikliği olurken, Snapcatin sesli klipler atağı, Tiktokun yeni bahşiş butonu gibi yeni güncelemeler de yoğun ilgi gördü. Öte yandan G-20 zirvesinde küresel sosyal ağlara vergi oranı netleştirken Türkiye’de yaklaşık 1 hafta önce başlayan #TemizTwitch hareketi ise en çok konuşulan gündemlerin başında geldi. Peki ülke gündemine bu kadar giren #TemizTwitch protestosu ne?
Twitch platformunun en sevilen üyelerinden jahrein in başlattığı belirtilen #TemizTwitch, Twitch platformunun ciddi oranda kara para aklamak için kullanıldığını ve platformun bu sürece kontrol etmeyerek izin verdiği iddasını taşıyan bir protesto. 29 Ekim de dijital dünyanın ilgisini çekmeye başlayan protestoda çok sayıda görsel de paylaşılınca ilgi daha da arttı.
Twitch dünyanın en büyük online yayın platformu. 2011 yılında kurulan Twitch, dünyanın en iyi oyuncularının ve yayın yapmak isteyen kişilerin insanlarla iletişim kurduğu bir yer olarak ifade ediliyor. Platform üzerinden yapılan yayınlara ilgi öylesine büyük ki, uygulamanın günlük ziyaretçi sayısı 30-40 milyonlara kadar çıkabiliyor. Twitch üzerinden Windows, Mac, PlayStation 3, PlayStation 4 ve Xbox 360 konsollarına sahip bütün kullanıcılar, istedikleri zaman yayın yapabiliyor. Ayrıca, canlı oyun görüntülerini izleyicilerine sunan yayıncılar, kendi ses kayıtlarını da yayınlarına ekleyebiliyorlar. Televizyondan yavaş yavaş kopmaya başlayan yeni nesil Twitch üzerinde günlük ortalama 4 saat geçiriyor. Sitede yayıncılar, ortalama 6 saat yayın yapıyor ve yayıncıların bilinirliğine göre bin ile 40 bin arası değişen izleyici sayısına ulaşıyorlar. Bu sayı oyun turnuvaları olduğu zaman 350 binden 1 milyon izleyiciye kadar çıkabiliyor. 2014 yılında 970 milyon dolar karşılığında Amazon’a satılan Twitch, halihazırda dünyanın en popüler oyun odaklı yayın platformlarından bir tanesi olarak kabul edildiğini ve 2020 yılı ilk çeyreğini izleme rekorları ile kapattığını da kaydededelim.
Twitch’de nasıl para kazanılıyor?
İzleyiciler sevdikleri yayıncının kanalına 5 dolar vererek abone olup, yayını takip edebiliyor. Bunun yanı sıra Twitch üzerinden yapılan yayınlarda bağış alınarak da para kazanılabiliyor. İzleyiciler, yayıncının videolarını veya yaptığı başka bir şeyi beğeniyorsa yayıncıya bağışta bulunabiliyor. Bu bağışlar bazen yüz binlerce doları bulabiliyor. Tüm bu dolandırıcılık iddiaları ise bu bahşiş uygulaması alanından kaynaklanıyor. Bu arada Twitch’de sadece oyun oynanmadığını, müzik yapan, resim çizen, talk show yapan kullanıcıların da olduğunu belirtmemiz gerekiyor.
Twitch’de nasıl dolandırıcılık gerçekleştiriliyor?
Hiç kuşkusuz ki sosyal ağ hukuku ve teknolojisi bir yandan gelişiyor ve bizlerde de kullanıcılar olarak bu sürecin bir parçasıyız. Bu alanda yeni dolandırıcılık yöntemleri hep çıkmaya devam edecek. Twitch’de iddialar ise hem kara para aklama hem dolandırıcılığı içeriyor. İddiada platformda bazı yayıncıların bit’ler üzerinden çok ciddi oranda kara para akladığı belirtildi. Bu yöntemlerden biri BİM Kart kontör yükleme yöntemi ile yapıldığı belirtiliyor. Yöntem oldukça basit: Google’a BIM KART yükleme diye yazdığınızda en üstte çıkan siteler tamamen BIM e /BimKART a aitmiş gibi görünen dolandırıcı siteler. Buraya ücret ödüyor ve bir miktar yüklemek isterken, kartınızdan izinsiniz olarak para çekiliyor ve bu para Twitch’e yönleniyor. Tabi bu yönlendirme sırasında Twitch’in kendisi de komisyon alıyor ve yayıncılara öyle ücret ödeniyor. Bu satın alınan bitlerin ise kara para aklamak için kripto paralara yönlendirildiği iddiaları mevcut. İddiaların yeni ve güçlü olduğunu belirtmeliyiz, ancak ne Twitch ne Türkiye yargı sisteminden henüz hukuksal bir açıklama, suç duyurusu ve takibi olmadığını da belirtelim.
Dijital dolandırıcılıktan nasıl korunacağız?
Yaşananlar hiç kuşkusuz eski bir korkumuzu açığa çıkardı. Sosyal ağlar ve arama motorları güvenliğimize ne kadar önem veriyor? Artık sadece kişisel datalarımız değil, cüzdanlarımızdaki nakit paramız da mı güvende değil? Cevabı biraz zor bir soru. Ancak kullanıcıların bilinçlenmesi ile yakından ilgili diyebiliriz. Bu konuda 2020 yılının Şubat ayında yazdığım Adblokers: Paradigma Değişiyor yazısını önereceğim. Çünkü tüm bu dolandırıcılık uygulamalarına karşı kullanıcının elindeki silahın güvenlik uygulamaları olduğunu ve sosyal ağ ve arama motorlarının gizliliği bir pazarlama mesajı olarak kullanmaya başladığını unutmamalıyız.